Animatie komt van het Latijnse ‘anima’, wat ‘ziel’ betekent. (WDKA, 2016) Eigenlijk ‘beziel’ je statisch beeld. Voor mij is animatie één van de vele manieren van storytelling, waarbij jij als animator bepaalt in welke volgorde de kijker de elementen van het verhaal ontvangt – er is geen keuzevrijheid (behalve wel of niet kijken).

Voor de rekenkamer mocht ik samen met een collega ook een animatie maken. Het doel was tweeledig: enerzijds wilden we te weten komen welke potentie een animatie heeft (vooral omdat we onze huidige animaties niet zo spannend vonden) en anderzijds wilden we ook het animatieproces ervaren zodat we in de toekomst met onderzoeksteams vanuit ervaring kunnen meedenken. Lezen of erover praten is zo anders dan ervaren, en dat bleek achteraf een juiste verwachting.

De animatie is begin oktober gepubliceerd en is een bijproduct van het rapport dat op 30 juni aan de Tweede Kamer is aangeboden.

Voor het maken van de animatie hebben we een training op maat gekregen van een professioneel animator. In een aantal afspraken hebben we van hem de basis van After Effects geleerd (aangevuld met tutorials van Lynda.com), en tips en tricks geleerd om het project tot een goed einde te brengen. Ook het ’transformeren’ van het verhaal van het onderzoek in het verhaal voor de animatie hebben we met hem (en de creative director van het bedrijf) besproken.

Lessen van dit projecten waren er genoeg. Zo merkten we dat het best lastig is om een geschreven tekst om te zetten in spreektekst – dat moet je echt doen door de teksten op te lezen. Ook zijn de overgangen in de animatie een uitdaging: hoe ga je van het ene element van het verhaal naar het andere? In algemene zin vind ik animaties wel een goede vorm voor de rekenkamer omdat je hiermee het verhaal kunt anonimiseren en vrij gecompliceerde onderwerpen goed uitleggen. Dit kenmerk onderschrijft Paul Wells ook in zijn boek ‘Understanding animations’: “Animation can defy the laws of gravity, challenge our perceived view of space and time, and endow lifeless things with dynamic and vibrant properties.” (Wells, 1998).

Voor een eerste animatie ben ik blij met het eindresultaat, maar achteraf zou ik bepaalde andere keuzes hebben gemaakt. Maar waar het me vooral om ging is de ontwikkeling van mijn nieuwe rol als transformator – deze kennis was nodig om een betere invulling te geven aan die rol. Op 17 november heb ik samen met mijn collega een workshop geven aan 26 collega’s om hen kennis te maken met het visuele storyboard, dat nodig is om een animatie te maken. En ik hoop dat we binnenkort onze eerste animatie gaan begeleiden.

WDKA. (2016). Animatie. www.wdka.nl/hbo-bachelor/animatie/ op 10 november 2016.
Wells, Paul. (1998). Understanding animation. London: Routledge. Uit: reader Animatie in context, samenstelling Sarah Lugthart & René Bosma.